Jest tu duchowa przestrzeń dla każdego, ale szczególnie uprzywilejowane mogą czuć się niewiasty, które pragną, by ich miłość znalazła spełnienie w udanym związku małżeńskim i rodzinie, które wraz z małżonkami modlą się o dar potomstwa, wreszcie kobiety brzemienne, które oczekują szczęśliwego rozwiązania. Niech nie czują się pominięte, lecz serdecznie zaproszone i te kobiety, które w sercu noszą ranę grzechu aborcji; dla nich to miejsce może stać się początkiem nawrócenia i powrotu na drogę do świętości.
Ks. kan. Jan Kalinowski, kustosz sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej w Wąbrzeźnie

W Wąbrzeźnie już za pierwszych Piastów istniała osada grodowa. Na pocz. XIV wieku upodobali sobie to miejsce położone w centrum diecezji biskupi chełmińscy, stawiając zamek. Prawdopodobnie od przyjęcia chrztu przez mieszkańców stała tu świątynia, spalona podczas najazdu Prusów. W 1330 r. w czasie wojny króla Łokietka z Krzyżakami spłonęła drewniana kolegiata pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza ufudowana w 1251 r. przez bp. Heidenryka. W jej miejsce bp Otton zbudował kościół murowany, który przetrwał do pożaru miasta w 1700 r. Kolejna świątynia powstała dzięki staraniom bp. Teodora Potockiego. Fragmenty poprzedniczki zachowały się m.in. w prezbiterium i dolnych partiach wieży podwyższonej na pocz. XX wieku przez proboszcza ks. Ksawerego Połomskiego, który poszerzył kościół o dwie nawy. Najcenniejszym skarbem zabytkowej świątyni jest cudowny obraz Niepokalanej Maryi.

Z dziejów sanktuarium

Kult Matki Bożej za sprawą cysterskich i dominikańskich krzewicieli wiary szeroko rozwinięty na ziemi chełmińskiej szczególną formę przybrał w Wąbrzeźnie. W świątyni znajduje się gotycka figura Matki Bożej z Dzieciątkiem z ok. 1500 r. pochodząca z kaplicy zamku biskupiego. Żarliwe nabożeństwo do Maryi wyniósł z rodzinnego miasta sługa Boży Bernard, benedyktyn żyjący w 2. poł. XVI wieku. W 1593 r. powstało tu maryjne Bractwo Literackie, którego zadania przejęło w 1667 r. Bractwo Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny zatwierdzone w 1684 r. przez papieża Innocentego XI. 3 czerwca następnego roku ze względu na ożywioną działalność bractwa do wąbrzeskiej fary został przeniesiony z pobliskiego Kowalewa feretron z wizerunkiem Niepokalanej nazywanym dziś Wąbrzeską Panią. Następnego dnia, według tradycji, miały się cudownie odrodzić łany zboża stratowane skutkiem przejścia rzeszy uczestników procesji. Wkrótce wizerunek nawiedził biskup chełmiński Kazimierz Opaliński, który Niepokalaną Maryję Pannę obrał za patronkę własną i diecezji oraz zapisał się do Jej bractwa. Rychło w dokumentach parafialnych zaczęły się pojawiać zapiski o cudownych uzdrowieniach i łaskach uzyskanych za sprawą wstawiennictwa wymodlonego przed obrazem Niepokalanej. Kult Wąbrzeskiej Królowej przetrwał przez stulecia mimo pruskiego zaboru, wojen, okupacji, komunizmu. Wielka w tym zasługa proboszczów, wśród nich ks. Ksawerego Połomskiego, duszpasterza parafii przez 56 lat, który przeprowadził parafię przez czas kulturkampfu, przedwojennego duszpasterza ks. Jana Zakrysia, a po II wojnie światowej ks. kan. Józefa Kowalskiego i ks. kan. Alojzego Wernera Krefta. Ten ostatni zlecił w 1971 r. renowację wąbrzeskiego obrazu. Po zdjęciu rokokowej srebrnej szaty i usunięciu warstwy malarskiej okazało się, że Maryja została przedstawiona w stanie brzemiennym. „Gdy po około 20 latach, od tego faktu przybyłem do Wąbrzeźna w charakterze proboszcza, nie miałem wątpliwości, że muszę uczynić wszystko, by cześć dla Wąbrzeskiej Pani mogła zajaśnieć nowym blaskiem” – wspomina ks. kan. Jan Kalinowski, obecny kustosz sanktuarium. Ks. Jan uznał nowe odczytanie przesłania wizerunku Bożej Rodzicielki za wymowny znak naszych czasów i nowe wyzwanie: „Postanowiliśmy powołać ośrodek – wspomina w jednym z wywiadów – z którego będzie emanowała nauka o świętości życia ludzkiego” („Nasza Arka” nr 12/2010). W 1993 r. biskup toruński Andrzej Suski wznowił działalność Bractwa Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, którego nowym zadaniem stała się troska o każde poczęte życie ludzkie i wzorem swego poprzednika sprzed 300 lat bp. Opalińskiego wstąpił w jego szeregi. W roku następnym powstał w parafii Ośrodek Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego, a podczas I Kongresu Rodzin Diecezji Toruńskiej pasterz nowo powstałej diecezji powierzył rodziny Matce Bożej Wąbrzeskiej. 14 sierpnia 2002 r. bp Andrzej Suski wraz z bp. Józefem Szamockim nałożył na Jej wizerunek koronę poświęconą 15 maja przez św. Jana Pawła II (obecnie sanktuarium cieszy się posiadaniem relikwii świętego papieża). W 2004 r. wąbrzeskie sanktuarium zostało afiliowane do rzymskiej Bazyliki Matki Bożej Większej.

Cudowny obraz

Obraz nieznanego pędzla umieszczony w barokowym ołtarzu głównym przedstawia Maryję w aureoli z 12 gwiazd, z lilią w prawej dłoni. Matka Boża stoi na globie ziemskim, depcząc głowę oplatającego go węża – symbol szatana, sprawcy grzechu pierworodnego. Lilia znamionuje Niepokalane Poczęcie, a wieniec z 12 gwiazd zapowiada Jej zwycięstwo. Brzemienna niewiasta otoczona złocistą poświatą wyłania się ze skłębionych burych obłoków ku jasności. Stoi na granicy starotestamentowej epoki grzechu pierworodnego i nowotestamentowej ery Dobrej Nowiny, jaką wkrótce zacznie głosić Syn Boży Zbawiciel, którego nosi w swoim łonie. Takie przedstawienie Maryi zakorzenione w Piśmie Świętym niesie przesłanie o Jej ważnej roli w dziele Odkupienia.

Dziękuję ks. kan. dr. Janowi Kalinowskiemu, kustoszowi sanktuarium, za wielką życzliwość okazaną podczas pisania artykułu

Kult Matki Brzemiennej

Pielgrzymki parafialne i środowiskowe

Nowenna do Matki Bożej Nieustającej Pomocy – środa przed Mszą św. o godz. 18.30. Prośby i podziękowania można składać pod adresem: Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej, 87-200 Wąbrzeźno, ul. Górna 13, tel. (56) 688-14-76, sanktuariumwabrzezno@gmail.com, www.sanktuarium-wabrzezno.pl

Różaniec prowadzony przez Bractwo Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny – środa, czwartek przed wieczorną Mszą św.

Misje ewangelizacyjne ukierunkowane na ochronę świętości i godności życia

Utworzenie Ośrodka Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego

Dni Życia – m.in. adoracja Najświętszego Sakramentu w intencji obrony życia poczętego, składanie przyrzeczeń Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego

Procesja eucharystyczna z Różańcem w intencji rodzin – podczas odpustu Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Odpusty

28 października, Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza, Msza św. o godz. 18.30

14 sierpnia, wigilia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Msza św. o godz. 17

15 sierpnia Msza św. o godz. 12

5 sierpnia, święto tytularne Matki Bożej Większej w Rzymie, Msza św. o godz. 18.30, jeśli odpust wypada w dniu powszednim, albo o godz. 10, jeśli przypada w niedzielę

6. niedziela Wielkanocy, odpust bracki, Msza św. o godz. 10