Choroba wieńcowa, inaczej choroba niedokrwienna serca, dotyczy ok. 1,6 mln Polaków i występuje powszechnie również w innych krajach. Jest to choroba niebezpieczna, obarczona wysokim ryzykiem zgonu. Dlatego ważne jest, aby poznać jej objawy, sposób diagnozowania i możliwości zapobiegania.

Typowy dla choroby wieńcowej ból precyzyjnie scharakteryzował angielski lekarz William Heberden, który napisał, że jest to nad wyraz przykry ból w piersiach, występujący podczas chodzenia, zwłaszcza jeśli chory idzie pod górę. Zaznaczył też, że gdy chory przystaje, dolegliwości znikają. Opis ten powstał pod koniec XVIII wieku, ale jest aktualny także dziś. Dlatego lekarz w trakcie rozmowy z pacjentem prosi go o określenie umiejscowienia bólu, opisanie jego charakteru, nasilenia i czasu trwania oraz związku z wysiłkiem fizycznym. Podstawowe badania diagnostyczne to EKG spoczynkowe, wysiłkowe i badanie metodą Holtera. Inne badania to pomiar ciśnienia tętniczego krwi, określenie wskaźnika BMI, a z badań laboratoryjnych: lipidogram i poziom glukozy na czczo. Pomocne może być wykonanie badania echokardiograficznego serca. U pacjentów z dławicą piersiową i w ostrych zespołach wieńcowych wykonywana jest koronarografia, która pozwala określić liczbę i rodzaj zmian zwężających tętnice wieńcowe i zastosować optymalne leczenie.

W większości przypadków choroba jest wynikiem miażdżycy naczyń wieńcowych. W tej grupie pacjentów w ścianie naczyń wieńcowych, podobnie jak w ścianach innych tętnic, tworzą się blaszki miażdżycowe, których obecność stopniowo prowadzi do zwężenia światła naczyń i upośledzenia dopływu krwi do serca i innych ważnych narządów wewnętrznych, np. mózgu czy nerek. W przypadku serca konsekwencją jest ból pojawiający się zwłaszcza w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania na tlen, np. podczas wysiłku fizycznego.

Czynnikiem ryzyka tej choroby jest wysokie stężenie cholesterolu we krwi, szczególnie wysoki poziom cholesterolu LDL, a także: palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, otyłość i siedzący tryb życia.

W ostatnich latach dokonał się ogromny postęp w możliwościach leczenia tej choroby, zarówno w sferze leczenia farmakologicznego, jak i metod inwazyjnych. Kardiolodzy mają do wyboru szeroki zestaw nowoczesnych leków, a ich rodzaj i dawkowanie ustalane są indywidualnie w zależności od stopnia zaawansowania choroby i schorzeń współistniejących. Jednak w wielu przypadkach chory musi być poddany zabiegowi inwazyjnemu, którym jest angioplastyka tętnic wieńcowych, polegająca na poszerzeniu zwężonego naczynia i wprowadzeniu stentu. W zaawansowanych przypadkach choroby wieńcowej stosowane jest leczenie kardiochirurgiczne. Po zabiegach inwazyjnych ważne są ścisłe stosowanie się do zaleceń kardiologa i rehabilitacja kardiologiczna.

Trzeba podkreślić, że w leczeniu choroby wieńcowej obok przyjmowania leków konieczna jest modyfikacja stylu życia, czyli zwiększenie aktywności fizycznej, przestrzeganie właściwej diety, a jeżeli pacjent pali, to zaprzestanie palenia papierosów. Dieta powinna pozwolić osiągnąć wskaźnik BMI niższy od 25 kg/m. kw. Konieczne jest systematyczne leczenie chorób współistniejących, zwłaszcza nadciśnienia i cukrzycy. Warto wiedzieć, że u osób z cukrzycą choroba wieńcowa może przebiegać bez objawów bólowych.

Wysłuchała: Anna Wyszyńska