Żyjemy w czasach, w których wartości podstawowe wymagają wyjaśnienia i uzasadnienia. Dla naszych przodków patriotyzm był najbardziej oczywistą rzeczą pod słońcem. Cnota miłości i pracy dla Ojczyzny tkwiła w sercach i umysłach tak silnie, że pytanie o sens patriotyzmu budzić mogło jedynie zdziwienie. Dziś wielu współczesnych traktuje patriotyzm jako przeżytek, który nie pasuje do nowoczesności. Obojętne traktowanie własnego państwa i prywatyzację życiowych strategii zauważy każdy, kto obserwuje życie społeczne.
Czy jest to powód do załamywania rąk i kapitulacji? Absolutnie nie. Kryzys postaw w tej sferze potraktować należy jako wyzwanie do przypomnienia i ożywienia patriotyzmu. Pytania o sens obowiązków wobec Polski zadawane przez młodych ludzi powinny spotkać się z poważną i głęboką odpowiedzią. Patriotyzm ma podwójne znaczenie, jest czcią dla przodków, ale jest także współczesnym zobowiązaniem. Jan Paweł II w wydanej przed śmiercią książce „Pamięć i tożsamość” stwierdzał: „Ojczyzna jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli i jako taka, jest także wielkim obowiązkiem”. I dalej dodawał: „Analiza dziejów dawniejszych i współczesnych dowodzi, że Polacy mieli odwagę nawet w stopniu heroicznym, dzięki której potrafili wywiązywać się z tego obowiązku, gdy chodziło o obronę ojczyzny jako naczelnego dobra. Nie oznacza to jednak, że w niektórych okresach nie można było dostrzec osłabienia gotowości do ofiary, jakiej wymagało wprowadzenie w życie wartości i ideałów związanych z pojęciem ojczyzny. Były to momenty, w których prywata i tradycyjny polski indywidualizm dawały o sobie znać jako przeszkody”.
A zatem patriotyzm nie jest cnotą zwróconą w przeszłość, nie jest czymś co sprowadzić można tylko do czci dla bohaterów. Znajomość dziejów Polski i szacunek dla tych, którzy złożyli życie za Ojczyznę ma znacznie większą wartość, jeśli wyzwala energię do aktywności tu i teraz. Trzeba zatem zapytać o współczesny sens 11 listopada Święta Niepodległości? Bardzo się cieszę z adresowanych do młodych inicjatyw edukacyjnych i muzealniczych, które prezentują historię w sposób pobudzający do obywatelskiej odpowiedzialności. Takie znaczenie ma projekt Muzeum Ziem Zachodnich, prezentujący powojenny dorobek Dolnoślązaków. Każda taka inicjatywa służy kształtowaniu postaw odpowiedzialności za sprawy publiczne.
Nasze współczesne zobowiązania mają przecież inny kształt niż wyzwania, przed którymi stali nasi przodkowie. Nie musimy walczyć o odzyskanie niepodległości, Polska jest krajem niezależnym i wiernym swojej chrześcijańskiej tradycji. Nie oznacza to jednak, że patriotyzm przestał być siłą twórczą. Dziś miarą patriotyzmu jest chrześcijańskie wychowanie dzieci, dobra i rzetelna praca, edukacja młodego pokolenia, odpowiedzialność za sąsiedztwo i, co bardzo ważne, jakość naszego państwa. Polskie państwo powinno być sprawnym dobrze urządzonym domem, państwem służącym dobru wspólnemu, dzięki któremu Polacy zyskają silną pozycję w świecie. Oto nasze niepodległościowe zadanie.